زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

اخبار ترجیح به صفات راوی





روایات دلالت کننده بر ترجیح حدیث به سبب صفات نیکوی راوی را اخبار ترجیح به صفات راوی گویند.


۱ - تعریف



اخبار ترجیح به صفات راوی، اخباری است که ملاک رجحان یکی از دو روایت متعارض غیر متعادل را بر دیگری، وجود صفاتی خاص، نظیر اعدلیت، اصدقیت، اورعیت و.. . در راوی می‌داند.

۲ - روایات



در این مورد، دو روایت وجود دارد:

۲.۱ - مرفوعه زراره


مرفوعه «زراره» که ابن ابی جمهور احسایی آن را در کتاب «عوالی اللئالی» نقل کرده است:
«قال سألت أبا جعفر (علیه‌السلام) فقلت له: جعلت فداک یأتی عنکم الخبران والحدیثان المعارضان فبأیّهما آخذ؟ فقال: یا زرارة! خذ بما اشتهر بین اصحابک و دَعِ الشاذ النادر. فقلت: یا سیدی! انهما معاً مشهوران مأثوران عنکم، فقال: خذ بما یقول اعدلهما عندک و اوثقهما فی نفسک».

۲.۲ - مقبوله عمر بن حنظله


«مقبولة عمر بن حنظلة»، راوی این روایت صفوان بن یحیی است که از اصحاب اجماع می‌باشد. خلاصه حدیث چنین است:
دو نفر از شیعیان که در موضوعی با هم اختلاف داشتند به منظور رفع مخاصمه، به حاکم طاغوت مراجعه کردند، امام صادق (علیه‌السلام) در این مورد فرمود: مراجعه شما به حاکم طاغوت، خلاف فرمان الهی است. در ادامه، راوی می‌گوید: عرض کردم این دو متخاصم به کجا مراجعه کنند؟ امام فرمود: از میان شیعیان، دو نفر آگاه به دین و عارف به حلال و حرام به عنوان داور انتخاب نموده و به آنان مراجعه نمایند و هر چه این دو حکم نمودند، قبول کرده و به آن تن دهند؛ راوی دوباره سؤال می‌کند: هرگاه آن دو نفر در مقام قضاوت و داوری با هم اختلاف کردند و منشأ اختلاف آن‌ها همان روایات منقول از شما بود، چه کنیم؟ حضرت فرمود: «الحکم ما حکم به اعدلهما و افقههما و اصدقهما فی الحدیث و اورعهما و لا یلتفت الی ما یحکم به الآخر؛ به حکم آن کس که عادل‌تر و فقیه‌تر و راست‌گوتر و با ورع‌تر است عمل نموده و به حکم دیگری توجه نکنید».

۳ - پانویس


 
۱. احسایی، محمد بن علی، عوالی اللئالی العزیزیة فی الاحادیث الدینیة، ج۴، ص۱۳۳.    
۲. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۶۸-۶۷.    
۳. صدر، محمد باقر، الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة، ج۷، ص ۳۶۹-۳۶۸.    
۴. اصفهانی، محمد حسین، بحوث فی علم الاصول، ص۴۳۸.    
۵. مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۲، ص ۲۲۶-۲۲۴.    
۶. سبحانی تبریزی، جعفر، الموجز فی اصول الفقه، ج۲، ص۴۱۱.    
۷. سبحانی تبریزی، جعفر، المحصول فی علم الاصول، ج۴، ص۴۹۸.    


۴ - منبع


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۲۳، برگرفته از مقاله «اخبار ترجیح به صفات راوی».    


رده‌های این صفحه : اخبار ترجیح




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.